Doğal felaket, ağır sonuçlu kaza, terör saldırısı, çatışma veya savaş gibi toplumsal olayları ya da cinsel saldırı veya örselenme gibi kişisel durumları yaşayan ya da tanıklık eden kişilerde ortaya çıkan psikiyatrik bozukluk ifadesi, travma sonrası stres bozukluğunun en genel tanımı olarak kabul edilebilir. On dokuzuncu yüzyılın ikinci yarısında travmatik nöroz adı altında çalışılmaya başlanan alan, çocukluk dönemini de kapsayaraktan özelleşmiş ve bugün Travma Sonrası Stres Bozukluğu tanımı ile DSM-V'te yer bulmuştur. Çocukluk çağı TSSB'si tanı, tedavi ve sonuçları açısından erişkin ve ergenden farklıdır. Sonuç açısından farklılık en genel bakış ile kişilik örüntüsünün oluşumu açısından değerlendirilebilir. Bize göre çocukluk çağı TSSB'si, bir de tedavisiz bırakılırsa, güncelde insidansı araştırılan ve tartışılan ancak prevalansı ile yaşanacak bir yarın vadetmektedir. Tedavide ise sadece ergenlik öncesi çocukla ve ergen arasında dahi biyolojik, psikolojik ve sosyal rol geçiş ve dönüşümleri potansiyel zorluk alanı oluşturur. Çocukta travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde bilişsel davranışçı terapi kanıt düzeyi yüksek bir yaklaşımdır. Çocukta travma odaklı bilişsel terapi geniş bir yaş aralığında ve travma çeşitliliğinde kullanılmaktadır. Terapi, çocuk ve travma nedeni olmayan ebeveynleri kapsayan bileşke bir tedavi modelidir. Terapi, çocuğa ve ebeveyne yönelik tekil oturumların yanında birlikte oturumları da içermektedir. Terapi, öz değerlere saygılı, öz yeterliliğe odaklı ve uyarlanabilir bir yöntemdir.

Anahtar Kelimeler: Çocukta bilişsel davranışçı terapi, travma sonrası stres bozukluğu, psikolojik travma, travma sonrası stres alanının ve terapinin gelişim aşamaları

A psychiatric disorder that can occur in people who have experienced or witnessed a traumatic event such as a natural disaster, a serious accident, a terrorist act, war, combat, rape or other violent personal assault is the most accepted defination of Post-traumatic Stress Disorder. The studies of mid nineteenth century with a denotation as traumatic neurosis has led a more specialised entity as post-traumatic stres disorder and as also taking children into consideration gained a more inclusive character which is manifested in DSM-V. Child post-traumatic stress disorder is different from adult form on the bases of diagnosis, intervention and consequences. In our opinion, childhood post-traumatic stress disorder by the same token of no intervention is a circumstance which is studied and contented with incidence but experienced with prevalance. On the way to intervention, even the biologic, psychologic, social role transitions and transformations among pre-adolescents and adolescents may reveal striking challenges. Cognitive behavioural therapy is an evidence-based intervention modality for childhood post-traumatic stress disorders which is utilized in a wide range of age and trauma multeity. The intervention is a components-based treatment model for children who have experienced trauma and their nonoffending caregivers. The modality involves spending session time with children individually, caregivers individually, and with children and caregivers together. The intervention is a self-worth coherent, self-efficacy focused and adaptive modality.

Keywords: Trauma-focused cognitive behavioral therapy for children, post-traumatic stress disorder, psychological trauma, stages of development of post-traumatic stress and interventions